SkórÄ™ noworodka czy niemowlÄ™cia wiÄ™kszość ludzi wyobraża sobie jako gÅ‚adkÄ…, różowÄ…, jedwabistÄ…. W rzeczywistoÅ›ci jednak wysypka u noworodka, zaczerwieniona, pomarszczona skóra, potówki, ciemieniucha - to zjawiska zupeÅ‚nie normalne.

PrzychodzÄ…c na Å›wiat dziecko wcale nie wyglÄ…da tak, jak na amerykaÅ„skich filmach, jest pokryte maziÄ… pÅ‚odowÄ…, której zazwyczaj siÄ™ nie zmywa, gdyż peÅ‚ni ona funkcjÄ™ ochronnÄ… dla wrażliwej skóry. Pozwala siÄ™ jej stopniowo zmywać wraz z kolejnymi kÄ…pielami i zmianami pieluszki. Po okoÅ‚o miesiÄ…cu skóra dziecka zaczyna przypominać to, co możemy oglÄ…dać w reklamach - staje siÄ™ miÄ™kka, zaróżowiona, gÅ‚adka. OczywiÅ›cie, o ile dziecko jest prawidÅ‚owo pielÄ™gnowane, nie ma żadnych reakcji alergicznych, nie jest przegrzane, nie cierpi na atopowe zapalenie skóry (AZS).

Wysypka u noworodka czy i niemowlÄ™cia zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju. Może jÄ… wywoÅ‚ać szereg czynników. Najczęściej wystÄ™pujÄ… potówki, które pojawiajÄ… siÄ™ w miejscach narażonych na przegrzanie, np. w faÅ‚dach skóry. Nie sÄ… one uciążliwe dla dziecka, a pielÄ™gnacja sprowadza siÄ™ do zwykÅ‚ych zabiegów i lżejszego ubierania malucha. 

Czasem u maluchów pojawia siÄ™ przypadÅ‚ość nazywana trÄ…dzikiem noworodków. WystÄ™puje ona na twarzy, przypomina trÄ…dzik u nastolatków, a jest wynikiem krążących w dziecku hormonów mamy. Nie jest uciążliwa dla dziecka, ale można przemywać twarz delikatnie wodÄ… przegotowanÄ… i osuszać chusteczkÄ…. Krostek nie należy wyciskać.

Dużą grupÄ… wysypek sÄ… wysypki na tle alergicznym. Zazwyczaj nie sÄ… groźne, ale sÄ… sygnaÅ‚em do dla rodziców do baczniejszego obserwowania otoczenia, a dla mamy mogÄ… być sygnaÅ‚em do zmiany diety. CzÄ™sto dzieci reagujÄ… wysypkÄ… na zbyt mocno pachnÄ…ce i zbyt silne proszki do prania. Ubranka niemowlaka powinny być prane wyÅ‚Ä…cznie w proszkach przeznaczonych dla dziecka, bez dodatku pÅ‚ynu do zmiÄ™kczania (specjalne pÅ‚yny dla niemowlÄ…t też zazwyczaj nie sÄ… przeznaczone od pierwszych dni życia dziecka). Zamiast proszków można wybrać pranie w pÅ‚atkach mydlanych lub specjalnych orzechach piorÄ…cych. Powinny zostać uprane i wyprasowane wszystkie używane i nowe ubranka zanim dziecko zaÅ‚oży je po raz pierwszy. Może siÄ™ okazać, że również ubrania rodziców bÄ™dÄ… prane w proszkach dla dzieci, jeÅ›li po przytuleniu malucha reaguje on wysypkÄ….

Alergizować mogÄ… także kosmetyki pielÄ™gnacyjne, dlatego powinno siÄ™ używać ich jak najmniej. Noworodkowi starczy mycie wodÄ… z oliwkÄ… lub emolientem. Nie brudzi siÄ™ on tak mocno, żeby wymagać mydeÅ‚ czy żeli. Ważniejsze jest natÅ‚uszczanie skóry. Warto uważnie czytać skÅ‚ady kosmetyków, wybierać te, które sÄ… przystosowane od pierwszego dnia życia dziecka i zawierajÄ… jak najmniej skÅ‚adników! OczywiÅ›cie, miÅ‚o jest mieć w domu pachnÄ…ce pudrem dziecko, ale może na sam poczÄ…tek lepiej wybrać mydÅ‚o bezzapachowe, a dopiero później wprowadzić kosmetyki perfumowane.

Specyficznym rodzajem uczulenia jest pieluszkowe zapalenie skóry. Jest to reakcja alergiczna na mocz, kaÅ‚, czy samÄ… pieluszkÄ™. PojawiajÄ… siÄ™ zaczerwienienia, krostki. Jest to uciążliwe dla dziecka, może powodować ból, dlatego powinno siÄ™ czÄ™sto wietrzyć chore miejsca, przemywać wodÄ… (lepiej zrezygnować na jakiÅ› czas z nawilżanych chusteczek, gdyż czasem mogÄ… one dodatkowo powodować alergiÄ™) oraz smarować odpowiednimi kremami na odparzenia dla dzieci. Czasem konieczne też może siÄ™ okazać zmienienie marki pieluch lub używanie pieluch wielorazowych.

JeÅ›li czynników uczulajÄ…cych nie udaje siÄ™ ustalić i wyeliminować, a dziecku wysypka nie przeszkadza (nie swÄ™dzi, nie pojawia siÄ™ obrzÄ™k), to tak naprawdÄ™ trzeba przeczekać. Nie ma sensu jednak wprowadzać bardzo silnie dziaÅ‚ajÄ…cych leków, jeÅ›li oprócz drobnej wysypki nic dziecku nie dolega. Jednak każdy dodatkowy objaw - kaszel, katar, gorÄ…czka - powinien już być konsultowany z lekarzem. Może siÄ™ okazać, że wysypka nie byÅ‚a wcale wynikiem alergii, ale zaczynajÄ…cej siÄ™ choroby, np. różyczki czy ospy wietrznej.

Wysypki mogą być też spowodowane alergią pokarmową. Znaczna część dzieci nie toleruje laktozy spożywanej przez mamę. Alergia pokarmowa może się objawiać wysypką, ale zazwyczaj są to dolegliwości żołądkowe lub dolegliwości żołądkowe połączone z wysypką. Oczywiście wcale się tak nie musi dziać, wiele matek karmi piersią nie wprowadzając żadnych modyfikacji w swoim jadłospisie, inne - chcąc karmić piersią muszą niestety przestrzegać mniej i bardziej ścisłej diety. W przypadku podejrzeń, że dziecko jest alergikiem, warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym lub pediatrą. Najczęściej uczulającymi produktami są:

• mleko krowie

• przetwory mleczne, miÄ™so woÅ‚owe, cielÄ™cina

• jaja

• owoce cytrusowe

• czekolada

• pszenica

• soja

• orzechy

• ryby

DietÄ™ w przypadku alergii pokarmowej komponuje siÄ™ albo eliminujÄ…c kolejno te produkty, albo przechodzÄ…c na dietÄ™ opartÄ… na produktach bezpiecznych (ryż, miÄ™so królika, brokuÅ‚y, ziemniaki i inne) do czasu ustÄ…pienia objawów u dziecka. Po tym okresie stopniowo dietÄ™ siÄ™ rozszerza o nowe produkty. Czasem konieczne może siÄ™ okazać przyjmowanie suplementów, np. wapnia, gdy dziecko nie toleruje mleka ani mlecznych produktów.

Na wielu lekach można znaleźć napis "nie stosować u kobiet w ciąży i karmiÄ…cych", jednak czasem, pod kontrolÄ… lekarza kobiety w ciąży takie leki zażywajÄ… w sytuacji gdy choroba matki jest wiÄ™kszym zagrożeniem niż stosowanie leków. W trakcie karmienia piersiÄ… też zdarzajÄ… sie sytuacje, kiedy kobieta zażywa lekarstwa i niestety czasem mogÄ… one spowodować alergiÄ™ u dziecka. Należy wtedy skontaktować siÄ™ z lekarzem i spróbować zmienić lek. OczywiÅ›cie może siÄ™ zdarzyć taka sytuacja, że kobieta w zwiÄ…zku z chorobÄ… i przyjmowanymi lekami bÄ™dzie zmuszona zrezygnować z karmienia piersiÄ…, jednak warto zawsze poszukać najpierw leku zastÄ™pczego, o ile jest to możliwe.

Większość wysypek jest niegroźnych dla dziecka, jednak to rodzice najlepiej znają swoje dziecko i jeśli coś ich niepokoi, to powinni konsultować się z pediatrą.

Dorota Barańska